Tytuł
Józef Radwan ( Józef Zygmunt Radwan ) minister reform rolnych
Temat
Nota biograficzna Józefa Zygmunta Radwana ministra reform rolnych II Rzeczypospolitej, stryjecznego brata Mieczysława Radwana
Opis
Józef Zygmunt Radwan minister reform rolnych II Rzeczypospolitej, urodził w Machorach w1887 jako syn administratora majątku Machory i powstańca styczniowego Władysława Radwana i Wandy z Klawitterów. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wymienia w 1884 roku Machory jako wieś folwarczną i osiedle fabryczne nad rzeką Czarną w powiecie Opoczno, parafia Żarnów – własność barona Frankela. Znajdowało się tu wówczas 17 domów wraz ze 193 mieszkańcami. 1344 morgi ziemi stanowiły własność dworską a 67 włościańską. Oprócz kopalni glinki i rudy żelaza, znajdował się tu wielki piec i fryszerka.
Józef uczęszczał do gimnazjum w Radomiu i został relegowany za udział w strajku szkolnym podczas rewolucji 1905 roku. Maturę złożył eksternistycznie w Samarze w 1906. Absolwent prawa uniwersytetu w Dorpacie. Pracował w Warszawie jako aplikant sądowy. Podczas I wojny światowej w armii rosyjskiej, dostał się do niewoli niemieckiej, przebywał w obozie jenieckim w Saksonii.
Do Polski wrócił jesienią 1918, po odzyskaniu niepodległości zgłosił się ochotniczo do Wojska Polskiego. W 1919 rozpoczął pracę w Głównym Urzędzie Ziemskim jako naczelnik wydziału, następnie dyrektor departamentu. W latach 1919-1923 członek PSL „Wyzwolenie”. W lutym 1924 mianowany na wiceprezesa Głównej Komisji Ziemskiej w Ministerstwie Reform Rolnych.
Od 25 kwietnia 1925 do 14 listopada 1925 był kierownikiem resortu reform rolnych, a następnie od 20 listopada 1925 do 14 maja 1926 ministrem tegoż resortu w rządach: Władysława Grabskiego, Aleksandra Skrzyńskiego i Wincentego Witosa. Po przewrocie majowym ponownie wiceprezes Głównej Komisji Ziemskiej, w 1927 był dyrektorem Departamentu Ogólnego Ministerstwa Reform Rolnych, a następnie został podsekretarzem stanu w tym resorcie, urząd ten piastował również po połączeniu w lipcu 1932 r. Ministerstwa Rolnictwa oraz Ministerstwa Reform Rolnych w Ministerstwo Rolnictwa i Reform Rolnych. 1 października 1932 mianowany na stanowisko dyrektora Państwowego Banku Rolnego.
W latach 1934-1937 na emeryturze. 28 kwietnia 1937 mianowany na sędziego Najwyższego Trybunału Administracyjnego. Podczas okupacji niemieckiej mieszkał w Zalesiu Dolnym pod Warszawą.
Od sierpnia 1945 do kwietnia 1947 pracował w Biurze Prezydialnym Krajowej Rady Narodowej, później w Ministerstwie Ziem Odzyskanych i w Ministerstwie Administracji Publicznej. W latach 1949 - 1953 sędzia Trybunału Ubezpieczeń Społecznych, w 1954 przeniesiony na podrzędne stanowisko w tym trybunale, w 1957 przywrócono do pełnienia funkcji sędziowskich. W 1963 przeszedł na emeryturę. Ożenił się z Haliną Czubalską i zamieszkali w Zalesiu Dolnym w willi Halusin przy ul. Modrzewiowej 22, w sąsiedztwie stryjecznego brata Wacława Radwana i niedaleko brata Władysława. Miał jeszcze brata Jerzego, który związany z Stanisławem Mikołajczykiem, wrócił z nim z Londynu i do marca 1947 był dyrektorem jego gabinetu. Zmarł w 1977 w Zalesiu Dolnym.
Wydarzenia z 1944 roku tak relacjonuje Piotr Wolski, wnuk Wacława Radwana : jako wnuk Wacława Teofila Radwana chciałbym spełnić Pana prośbę co do wydarzeń z 1944 roku. Jeśli chodzi o rannego powstańca nie przypominam sobie żadnej relacji. Być może zaopiekowali się nim Józef i Halina Radwanowie, mieli dom na ul. Modrzewiowej obszerniejszy i o wyższym standardzie niż moi dziadkowie, na parterze którego była plebania. W okresie powstania mieszkańcy tej części Zalesia zostali na krótko wypędzeni w związku z próbami przedarcia się do Warszawy oddziałów partyzanckich. Wtedy też niemieckie myśliwce zaatakowały bombowce sowieckie nad Zalesiem. Te drugie pośpiesznie pozbyły się bomb. Kilka z nich spadło na działkę moich dziadków. Szkody nie były duże - raz że były to bomby male , dwa niewybuchy. Z jakiegoś powodu dziadek nie poprosił Niemców o ich usunięcie, tylko zakopał je na tyłach domu, gdzie do dzisiaj się znajdują. Kolega mieszkający kawałek dalej przypadkowo natknął się na jedną z tych bomb podczas kopania w swoim ogrodzie. Nikt wcześnie nie zauważył, że wbiła się w ziemię. Skończyło się szczęśliwie wezwaniem saperów"
Józef uczęszczał do gimnazjum w Radomiu i został relegowany za udział w strajku szkolnym podczas rewolucji 1905 roku. Maturę złożył eksternistycznie w Samarze w 1906. Absolwent prawa uniwersytetu w Dorpacie. Pracował w Warszawie jako aplikant sądowy. Podczas I wojny światowej w armii rosyjskiej, dostał się do niewoli niemieckiej, przebywał w obozie jenieckim w Saksonii.
Do Polski wrócił jesienią 1918, po odzyskaniu niepodległości zgłosił się ochotniczo do Wojska Polskiego. W 1919 rozpoczął pracę w Głównym Urzędzie Ziemskim jako naczelnik wydziału, następnie dyrektor departamentu. W latach 1919-1923 członek PSL „Wyzwolenie”. W lutym 1924 mianowany na wiceprezesa Głównej Komisji Ziemskiej w Ministerstwie Reform Rolnych.
Od 25 kwietnia 1925 do 14 listopada 1925 był kierownikiem resortu reform rolnych, a następnie od 20 listopada 1925 do 14 maja 1926 ministrem tegoż resortu w rządach: Władysława Grabskiego, Aleksandra Skrzyńskiego i Wincentego Witosa. Po przewrocie majowym ponownie wiceprezes Głównej Komisji Ziemskiej, w 1927 był dyrektorem Departamentu Ogólnego Ministerstwa Reform Rolnych, a następnie został podsekretarzem stanu w tym resorcie, urząd ten piastował również po połączeniu w lipcu 1932 r. Ministerstwa Rolnictwa oraz Ministerstwa Reform Rolnych w Ministerstwo Rolnictwa i Reform Rolnych. 1 października 1932 mianowany na stanowisko dyrektora Państwowego Banku Rolnego.
W latach 1934-1937 na emeryturze. 28 kwietnia 1937 mianowany na sędziego Najwyższego Trybunału Administracyjnego. Podczas okupacji niemieckiej mieszkał w Zalesiu Dolnym pod Warszawą.
Od sierpnia 1945 do kwietnia 1947 pracował w Biurze Prezydialnym Krajowej Rady Narodowej, później w Ministerstwie Ziem Odzyskanych i w Ministerstwie Administracji Publicznej. W latach 1949 - 1953 sędzia Trybunału Ubezpieczeń Społecznych, w 1954 przeniesiony na podrzędne stanowisko w tym trybunale, w 1957 przywrócono do pełnienia funkcji sędziowskich. W 1963 przeszedł na emeryturę. Ożenił się z Haliną Czubalską i zamieszkali w Zalesiu Dolnym w willi Halusin przy ul. Modrzewiowej 22, w sąsiedztwie stryjecznego brata Wacława Radwana i niedaleko brata Władysława. Miał jeszcze brata Jerzego, który związany z Stanisławem Mikołajczykiem, wrócił z nim z Londynu i do marca 1947 był dyrektorem jego gabinetu. Zmarł w 1977 w Zalesiu Dolnym.
Wydarzenia z 1944 roku tak relacjonuje Piotr Wolski, wnuk Wacława Radwana : jako wnuk Wacława Teofila Radwana chciałbym spełnić Pana prośbę co do wydarzeń z 1944 roku. Jeśli chodzi o rannego powstańca nie przypominam sobie żadnej relacji. Być może zaopiekowali się nim Józef i Halina Radwanowie, mieli dom na ul. Modrzewiowej obszerniejszy i o wyższym standardzie niż moi dziadkowie, na parterze którego była plebania. W okresie powstania mieszkańcy tej części Zalesia zostali na krótko wypędzeni w związku z próbami przedarcia się do Warszawy oddziałów partyzanckich. Wtedy też niemieckie myśliwce zaatakowały bombowce sowieckie nad Zalesiem. Te drugie pośpiesznie pozbyły się bomb. Kilka z nich spadło na działkę moich dziadków. Szkody nie były duże - raz że były to bomby male , dwa niewybuchy. Z jakiegoś powodu dziadek nie poprosił Niemców o ich usunięcie, tylko zakopał je na tyłach domu, gdzie do dzisiaj się znajdują. Kolega mieszkający kawałek dalej przypadkowo natknął się na jedną z tych bomb podczas kopania w swoim ogrodzie. Nikt wcześnie nie zauważył, że wbiła się w ziemię. Skończyło się szczęśliwie wezwaniem saperów"
Twórca
Maria Wiktoria Radwan, Piotr Wolski
Źródło
Polski Słownik Biograficzny, Wikipedia, M.J. Minakowski : Wielka Genealogia,
Księga Pamiątkowa Józefa Radwana 1932 fot. dr Bartosz Kozak
Księga Pamiątkowa Józefa Radwana 1932 fot. dr Bartosz Kozak
Wydawca
Archiwum Rodziny Radwanów, Maria Wiktoria Radwan
Data
1887
Prawa
Archiwum Rodziny Radwanów