Stanisław Radwan powstaniec listopadowy

Tytuł

Stanisław Radwan powstaniec listopadowy

Temat

Nota biograficzna Stanisława Radwana powstańca listopadowego, brata Józefa Joachima Radwana Szwoleżera Gwardii, syna stryjecznego brata pradziadka Mieczysława Radwana i jego ojca Sebastiana Radwana.

Opis

Stanisław Radwan s. Sebastiana i Salomei Koryckiej, żołnierz powstania listopadowego, urodził się 8 V 1806 w Chybicach k/ Pawłowa. Po powstaniu listopadowym osiadł w dobrach dzikowskich Jana Bogdana hr. Tarnowskiego. Miał starszego brata Józefa Joachima Benedykta Radwana Szwoleżera Gwardii, powstańca listopadowego i zesłańca.

Ojciec Stanisława, Sebastian Fabian Radwan 1758, był synem Józefa i bratankiem Jana a więc stryjecznym bratem Antoniego Sebastiana Radwana, pradziadka Mieczysława Radwana.
Dzieciństwo Stanisław Radwan spędził w Jeleniowie, gdzie około roku 1811 jego ojciec Sebastian Radwan był ekonomem. Jeleniów był własnością rodziny ciotki Stanisława, Marianny z Brzeskich do ok. 1790 a następnie przeszedł do Jacka Małachowskiego i do Franciszki Małachowskiej - Karwickiej, jego córki . Dzierżawiony był wtedy przez W. Reklewskiego. Dwaj bracia Stanisława i Józefa Joachima Radwanów, Antoni i Fekix, zmarli w Jeleniowie w 1811 i zostali pochowani w Nowej Słupi.
Sebastian Fabian Radwan, ojciec Stanisława, Sebastian był synem Józefa Wojciecha i Marianny Wolskej, urodzony w Woli Skolankowskiej Parafii Iwaniska. Mieszkał też w folwarku Jawor - Wawrzeńczyce, parafia Świętomarz, razem z swoim ojcem Józefem, wujem Janem Aleksandrem ( Aleksandrem Janem) i dziadkiem Aleksandrem, który zmarł w 1763. Notowany tam jest zgon jego córki: „ zmarła 28 1796 Wiktoria Radwan rodzice: Sebastian i Salomea (par.) Świętomarz „
” Folwark Jawor od stacji pocztowej Brody odległy o wiorst 10. Rozległość folwarczna wynosi mórg 308 a w tym grunta orne i ogrody 253 mórg, łąk mórg 23, pastwisk mórg 18, wody (staw) mórg 1, place mórg 1. Budynków drewnianych spisano 12. Folwark ma pokłady wapna. Wieś Jawor osad 19, z gruntem mórg 74, folwark ten w r. 1872 oddzielony od dóbr Wawrzeńczyce”. Po śmierci dziadka Aleksandra Sebastian notowany jest jako ekonom w Bostowie w 1798 roku ( Akt chrztu w Nowej Słupi Marianny Słomkowskiej urodzonej w Cząstkowie). Świadczy to utrzymywaniu relacji z Cząstkowem już w trzecim pokoleniu. Po śmierci swego dziadka w 1763 roku, Sebastian Radwan był ekonomem w Chybicach koło Pawłowa ok. 1783?- 1806, skąd pochodziła jego żona Salomea oraz w Bostowie ok. 1798 roku.
akt. 01.02.2018, 04.02.2023

Stanisław Radwan po powstaniu listopadowym osiadł w dobrach dzikowskich Jana Bogdana hr.Tarnowskiego i nie był jedynym powstańcem listopadowym, który znalazł tam schronienie.
W 1832 poślubił w Miechocinie Antonię Rybczyńską, urodzoną 1812 w Zaleszczanach a zamieszkałą w Dzikowie. Miał z nią troje dzieci urodzonych w Żupawie: Jana, Wincentego i Michalinę .
Z rodziną Stanisława i Antoniny Radwanów, związany jest wątek w życiorysie pułkownika powstania styczniowego Karola Kality "Rębajły", który w swoich wspomnieniach opisuje pobyt w ich domu, gdzie ranny ukrywał się przez 10 dni ( na str. 159-160, jest wzmianka że "przeleżał" w ich domu 10 dni ).
Pod koniec życia Stanisław Radwan , jako były urzędnik gospodarski i wysłużony gracjalista, mieszkał w Miechocinie, gdzie zmarł 28 września 1882 roku.

Stanisław Radwan, trafił do dóbr dzikowskich po powstaniu listopadowym prawdopodobnie przez koligacje rodzinne Małachowskich z Tarnowskimi z Dzikowa. Bowiem Jan Bogdan Tarnowski właściciel dóbr dzikowskich  ożenił się z Gabrielą Małachowską , wnuczką Mikołaja, rodzonego brata Jacka Małachowskiego, u którego zatrudniony był zarówno jego ojciec Sebastian Radwan ( Jeleniów ) jak i Antoni Sebastian Radwan, syn jego stryja Jana ( Końskie, Radoszyce).

Tak o Stanisławie Radwanie czytamy w „Domowej Kronice Dzikowskiej” autorstwa prof. Stanisława Tarnowskiego, który pisał: „Na Wymysłowie był ekonom stary Rybczyński, po jego śmierci Radwan, żonaty z Rybczyńską (dynastia Rybczyńskich był liczna, Józef, którego znacie, to jego synowiec tego starego z Wymysłowa). Radwan był ogromny chłop, z nogą strzaskaną w którejś bitwie z 1831 roku. Był on szczególnie lubiany przez mego ojca i w wielkim poszanowaniu całego domu, umarł jako emeryt.”

Stanisław Radwan otrzymał obywatelstwo austriackie w 1843.
Stanisław Radwan starał się też o uznanie dziedzicznego szlachectwa dla siebie i swoich synów. Dokumentacja tych starań jest w AGAD. Dowiadujemy się z niej, że ojciec Stanisława, Sebastian Radwan i jego trzej bracia Jan, Stanisław i Józef, otrzymali poświadczenie szlachectwa komisji wywodowej szlacheckiej guberni Wołyńskiej w Żytomierzu w 1802 roku. Stanisław Radwan przedstawił też dowody, że jego przodkami byli Józef syn Aleksandra Radwana, brat bliźniak Jana Aleksandra i Jan Radwan z Żernik w pow. Wiślickim (pismo z 1873 roku).
W AGAD znajdują się też dokumenty związane ze sprawą spadkową po Janie, synu Stanisława Radwana, zmarłego w Złoczowie w 1873 roku i opiece nad jego dziećmi, Janem i Jadwigą Radwanami. Opiekę przyznano wdowie Teofili i bratu Jana- Wincentemu z Tarnowa. Wincenty starał się też o przyznanie szlachectwa dla swego bratanka Jana. Wzruszający jest brudnopis podania syna Jana Radwana z Jarosławia, o stypendium dla ubogiej szlachty. Zachowała się także metryka urodzenia Piotra Bary - wnuka Stanisława a syna jego córki Michaliny oraz jego świadectwo dojrzałości z 1901 roku

Twórca

Maria Wiktoria Radwan

Źródło

Sławomir Stępak , Akta Metrykalne Nowa Słupia, Akta Metrykalne Miechocin, Wikipedia, Stanisław hrabia Tarnowski, Domowa kronika Dzikowska, Kraków – Rudnik 2010, s. 86-87.Archiwum Główne Akt Dawnych 1/399/0/-/229 Radwanowie herbu Radwan i Stanisław Bar. 1713, 1754, 1808, 1842
Karol Kalita Rębajło : Ze wspomnień krwawych walk. Lwów: Słowo Polskie, 1913, s. 1-168.

Wydawca

Archiwum Rodziny Radwanów, Maria Wiktoria Radwan

Data

1806

Współtwórca

Sławomir Stępak

Prawa

Archiwum Rodziny Radwanów