Tytuł
Wacław Radwan (Wacław Teofil Radwan)"Profesor", żołnierz AK
Temat
Nota biograficzna Wacława Teofila Radwna profesora ASP, brata Mieczysława Radwana
Opis
Wacław Teofil Radwan artysta grafik i malarz, profesor ASP, był synem Bronisława i Marii Eleonory z Reklewskich. Urodził się 6 lutego 1887 w Żarnowie, pow. opoczyński. Naukę rozpoczął w szkole w Radomiu. W 1905 roku wziął udział w organizacji strajku szkolnego i został relegowany. W tym roku rozpoczął naukę w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych (przekształconej później w Akademię Sztuk Pięknych, ASP). Jego nauczycielami byli m.in. Ferdynand Ruszczyc i Xawery Dunikowski. Najbardziej interesował się grafiką, sztuką książki i projektowaniem wnętrz, malował też pejzaże (obrazy olejne i akwarele). W 1912 roku był współorganizatorem Stowarzyszenia Artystów Plastyków „Młoda Sztuka”.
Wybuch I wojny przerwał prace Wacława Radwana nad polichromią kaplicy w pałacu Łubieńskich w Mieszawie koło Orszy. Przebywał on w tych okolicach do 1918 roku, m.in. administrując majątkiem Jazwy w pow. sieńskim (własność Nitosławskich-Krasickich) i pracując społecznie jako instruktor powiatowy z ramienia Centralnego Komitetu Pomocy Uciekinierom. Wtedy to poznał Marię Nowacką , córkę Konstantego Nowackiego i Heleny z Boguszewskich, właścicieli majątku Konstantynów (obecnie Białoruś), którą poślubił w 1919 i z którą miał córkę, Hannę (ur. 1925).
Po powrocie do Warszawy w 1918 Wacław Radwan początkowo pracował w biurze budowy kolei Sierpc-Nasielsk razem z bratem Mieczysławem, a po roku powrócił do działalności artystycznej. Projektował plakaty, ulotki, wnętrza i meble (m.in. dla firmy Bracia Jabłkowscy). Otrzymał nagrody za projekty wnętrz Świątyni Opatrzności Bożej w Białymstoku i gmachu Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. W tym samym roku Radwan rozpoczął pracę pedagogiczną. W 1929 Wacław kupił działkę w Zalesiu Dolnym przy ul. Modrzewiowej 25. Dom i rozplanowanie działki były jego dziełem. Najpierw w 1932 powstała 1/3 parterowa część obecnego budynku projektu Leona Marka Suzina potem w 1939, budynek powiększono rozbudowując część parterową i dodając piętro. Wacław Radwan mieszkał w tym domu wraz z rodziną od 1939 aż do śmierci w 1962 . Budynek zasługuje na uznanie nie tylko na oryginalny i dobrze zachowany styl modernistyczny, ale także na własnoręcznie wykonane przez Wacława Radwana żyrandole i meble.
W czasie okupacji niemieckiej Wacław T. Radwan uczestniczył w działaniach Armii Krajowej pod pseudonimem „Profesor”, zarówno w tajnym nauczaniu jak i w działalności służb łączności w Oddziale V AK., prowadząc „pracownię skrytek” (schowków). Opracowywał różnorodne sposoby ukrywania materiałów, przewożonych przez kurierów, np. mikrofilmów.
Po zakończeniu wojny Wacław T. Radwan mieszkał w Zalesiu dolnym i wykładał grafikę w MSSZiZ, przekształconej w Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych (WSSP), a następnie przyłączonej do Akademii Sztuk Pięknych (1950). W 1951 został profesorem zwyczajnym na Wydziale Grafiki ASP gdzie kierował Doświadczalną Pracownią Typograficzną. Specjalizował się w drzeworytnictwie, profesor na warszawskim ASP i dziekan Wydziału Grafiki. Wacław Radwan był autorem wielu drzeworytów, m.in. do „Pana Tadeusza”,„Starej baśni”, "Pamiętników” J.Ch. Paska czy do wydanego w 1951 roku zaginionego utworu Norwida „Prometidion”. Największy zbiór odbitek graficznych artysty znajduje się w zbiorach MNW. Zmarł w 1962 w Zalesiu Dolnym. Został pochowany w Piasecznie
Wydarzenia z 1944 w Zalesiu tak relacjonuje wnuk Wacława T. Radwana, Piotr Wolski :... " W okresie powstania mieszkańcy tej części Zalesia zostali na krótko wypędzeni w związku z próbami przedarcia się do Warszawy oddziałów partyzanckich. Wtedy też niemieckie myśliwce zaatakowały bombowce sowieckie nad Zalesiem. Te drugie pośpiesznie pozbyły się bomb. Kilka z nich spadło na działkę moich dziadków. Szkody nie były duże - raz że były to bomby male , dwa niewybuchy. Z jakiegoś powodu dziadek nie poprosił Niemców o ich usunięcie, tylko zakopał je na tyłach domu, gdzie do dzisiaj się znajdują. Kolega mieszkający kawałek dalej przypadkowo natknął się na jedną z tych bomb podczas kopania w swoim ogrodzie. Nikt wcześnie nie zauważył, że wbiła się w ziemię. Skończyło się szczęśliwie wezwaniem saperów."
Wybuch I wojny przerwał prace Wacława Radwana nad polichromią kaplicy w pałacu Łubieńskich w Mieszawie koło Orszy. Przebywał on w tych okolicach do 1918 roku, m.in. administrując majątkiem Jazwy w pow. sieńskim (własność Nitosławskich-Krasickich) i pracując społecznie jako instruktor powiatowy z ramienia Centralnego Komitetu Pomocy Uciekinierom. Wtedy to poznał Marię Nowacką , córkę Konstantego Nowackiego i Heleny z Boguszewskich, właścicieli majątku Konstantynów (obecnie Białoruś), którą poślubił w 1919 i z którą miał córkę, Hannę (ur. 1925).
Po powrocie do Warszawy w 1918 Wacław Radwan początkowo pracował w biurze budowy kolei Sierpc-Nasielsk razem z bratem Mieczysławem, a po roku powrócił do działalności artystycznej. Projektował plakaty, ulotki, wnętrza i meble (m.in. dla firmy Bracia Jabłkowscy). Otrzymał nagrody za projekty wnętrz Świątyni Opatrzności Bożej w Białymstoku i gmachu Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. W tym samym roku Radwan rozpoczął pracę pedagogiczną. W 1929 Wacław kupił działkę w Zalesiu Dolnym przy ul. Modrzewiowej 25. Dom i rozplanowanie działki były jego dziełem. Najpierw w 1932 powstała 1/3 parterowa część obecnego budynku projektu Leona Marka Suzina potem w 1939, budynek powiększono rozbudowując część parterową i dodając piętro. Wacław Radwan mieszkał w tym domu wraz z rodziną od 1939 aż do śmierci w 1962 . Budynek zasługuje na uznanie nie tylko na oryginalny i dobrze zachowany styl modernistyczny, ale także na własnoręcznie wykonane przez Wacława Radwana żyrandole i meble.
W czasie okupacji niemieckiej Wacław T. Radwan uczestniczył w działaniach Armii Krajowej pod pseudonimem „Profesor”, zarówno w tajnym nauczaniu jak i w działalności służb łączności w Oddziale V AK., prowadząc „pracownię skrytek” (schowków). Opracowywał różnorodne sposoby ukrywania materiałów, przewożonych przez kurierów, np. mikrofilmów.
Po zakończeniu wojny Wacław T. Radwan mieszkał w Zalesiu dolnym i wykładał grafikę w MSSZiZ, przekształconej w Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych (WSSP), a następnie przyłączonej do Akademii Sztuk Pięknych (1950). W 1951 został profesorem zwyczajnym na Wydziale Grafiki ASP gdzie kierował Doświadczalną Pracownią Typograficzną. Specjalizował się w drzeworytnictwie, profesor na warszawskim ASP i dziekan Wydziału Grafiki. Wacław Radwan był autorem wielu drzeworytów, m.in. do „Pana Tadeusza”,„Starej baśni”, "Pamiętników” J.Ch. Paska czy do wydanego w 1951 roku zaginionego utworu Norwida „Prometidion”. Największy zbiór odbitek graficznych artysty znajduje się w zbiorach MNW. Zmarł w 1962 w Zalesiu Dolnym. Został pochowany w Piasecznie
Wydarzenia z 1944 w Zalesiu tak relacjonuje wnuk Wacława T. Radwana, Piotr Wolski :... " W okresie powstania mieszkańcy tej części Zalesia zostali na krótko wypędzeni w związku z próbami przedarcia się do Warszawy oddziałów partyzanckich. Wtedy też niemieckie myśliwce zaatakowały bombowce sowieckie nad Zalesiem. Te drugie pośpiesznie pozbyły się bomb. Kilka z nich spadło na działkę moich dziadków. Szkody nie były duże - raz że były to bomby male , dwa niewybuchy. Z jakiegoś powodu dziadek nie poprosił Niemców o ich usunięcie, tylko zakopał je na tyłach domu, gdzie do dzisiaj się znajdują. Kolega mieszkający kawałek dalej przypadkowo natknął się na jedną z tych bomb podczas kopania w swoim ogrodzie. Nikt wcześnie nie zauważył, że wbiła się w ziemię. Skończyło się szczęśliwie wezwaniem saperów."
Twórca
Maria Wikoria Radwan, Piotr Wolski
Źródło
Maria Zakrzewska: Radwan Wacław Teofil (1887–1962). W: Polski Słownik Biograficzny. T. 30/1, Wikipedia, Piotr Wolski
Wydawca
Archiwum Rodziny Radwanów, Maria Wiktoria Radwan
Data
1887
Prawa
Archiwum Rodziny Radwanów