Dymarki Świętokrzyskie. Z dziejów wytopu. Ślady techniki pierwotnej wytapiania żelaza w Górach Świętokrzyskich. Mieczysław Radwan 1937

Tytuł

Dymarki Świętokrzyskie. Z dziejów wytopu. Ślady techniki pierwotnej wytapiania żelaza w Górach Świętokrzyskich. Mieczysław Radwan 1937

Temat

Z dziejów wytopu. Ślady techniki pierwotnej wytapiania żelaza w Górach Świętokrzyskich. Mieczysław Radwan 1937
Hutnik VI 1937 str. 320 ( 112)

Opis

Z DZIEJÓW WYTOPU
Napisał
MIECZYSŁAW RADWAN
Ślady techniki pierwotnej wytapiania żelaza w górach Świętokrzyskich. Opis procesu pierwotnego.Rudnice. Opis polskich dymarek i fryszerek.

Na terenie Zagłębia Staropolskiego pozostały liczne ślady pierwotnej techniki górniczo-hutniczej w postaci żużli, które niekiedy tworzą duże zwały. Żużle te zasadniczo występują w trzech odmianach: żużel, który nazwać można „pierwot-n y m“, zwrócił nań uwagę prof. Jan Samsonowicz w r. 1928 *), następnie żużel t. zw. „d ym a r-
s k i", znany współczesnym hutnikom, którzy chętnie wykorzystują go dla przetapiania w wielkich piecach oraz żużel „wielkopiecowy“ z pro
cesu prowadzonego na węglu drzewnym, bądź na koksie. Rozmieszczenie tych żużli w terenie jest bardzo charakterystyczne, wiele dające do myślenia.
Żużel „pierwotny“ występuje na wielkich przestrzeniach zbocza północnego Łysogór, spotyka się też w kilku miejscach na południowym zboczu,przekracza rzekę Kamienną i zajmuje pola Ty
chowa, Mirca i innych. Jak można było stwierdzić, główny obszar występowania tych żużli daje się zamknąć w granicach: od północy poprzez pola wsi Bronkowic, Pawłowa, Chocimowa, podchodzi pod Ostrowiec, bieży na wschód do szosy Ostrowiec —Opatów, skąd zawraca na południowy zachód obejmuje pola wsi Truskolasy, dosięga linii Łysogór, przez pola wsi Witosławice, Skoszyn, Jeleniów, wdziera się na Łysicę i obejmuje pola wsi Huty Szklanej, dookoła Chełmowej Góry, Chylić poprzez Mirocice, Dembno na pola Wilkowa, a stąd
na północ przez Psary i Sieradowice. Na południowym zboczu Łysogór żużel pierwotny spotyka się rzadko na wzgórzach wzdłuż Belnianki, pod Łagowem, Piórkowem, Rudnikami. Na północ od Kamiennej spotyka się na polach wsi: Gatki, Mirzec,Tychów, Małyszyn aż pod Jasieniec, żużel ten występuje przeważnie na kulminacjach lub zbo
czach pagórków. Daje się wyśledzić bardzo łatwo na polach ornych, gdzie niekiedy występuje w takich ilościach, że przeszkadza orce. Trudniej goznaleźć w lasach, niewątpliwie jednak przy dalszych poszukiwaniach dotychczasowe granice sięrozszerzą. Rzecz charakterystyczna, że na żużel ten nie napotyka się na terenie powiatu koneckiego, który tak dużą rolę odgrywał w historii hutnictwa.
Wygląd żużli „pierwotnych“ jest dość charakterystyczny:... itd

Twórca

Mieczysław Radwan

Źródło

Hutnik

Data

1937